W 2019 roku Fundacja Symbioza kontynuowała swoją misję w obszarze działań strażniczych, monitorując prace samorządu terytorialnego Świdnicy. Fundacja skupiła się na zwiększeniu transparentności w zarządzaniu publicznymi środkami oraz na jeszcze większym zaangażowaniu społeczności lokalnej w procesy decyzyjne. Podjęte działania obejmowały zarówno monitoring własny, jak i odpowiedź na zgłoszenia mieszkańców, a także nowe inicjatywy mające na celu wzmocnienie dialogu między władzami a społecznością.

Liczby z przeprowadzonych działań strażniczych za 2019 rok

• Liczba przeprowadzonych kontroli budżetowych: 20 analiz wydatków publicznych, w tym szczególny nacisk na inwestycje infrastrukturalne i wydatki na edukację.
• Liczba raportów dotyczących transparentności działań samorządu: 12 raportów rocznie, w tym analizy pracy komisji rady miejskiej, procesów konsultacyjnych oraz zamówień publicznych.
• Liczba zgłoszeń od mieszkańców dotyczących nieprawidłowości: 150 zgłoszeń, dotyczących m.in. opóźnień w realizacji inwestycji, budżetu obywatelskiego i jakości realizowanych projektów.
• Liczba skontrolowanych przetargów publicznych: 18 przetargów, z czego 3 zgłoszono jako budzące wątpliwości dotyczące zasad konkurencji.
• Liczba przeprowadzonych konsultacji społecznych: 8 spotkań konsultacyjnych dotyczących takich tematów jak zagospodarowanie przestrzenne, inwestycje drogowe i budżet obywatelski.
• Liczba interwencji w sprawach obywatelskich: 30 interwencji dotyczących wydatkowania środków publicznych oraz rozpatrywania problemów mieszkańców związanych z działalnością lokalnych instytucji.
• Liczba spotkań z władzami miejskimi w sprawach mieszkańców: 10 oficjalnych spotkań, w tym konsultacje z prezydentem miasta, radnymi i kierownikami wydziałów urzędu.

Kluczowe działania strażnicze w 2019 roku

1. Monitoring budżetu obywatelskiego

W 2019 roku Fundacja Symbioza skoncentrowała się na monitorowaniu procesu realizacji projektów z budżetu obywatelskiego. Szczególną uwagę poświęcono projektom infrastrukturalnym oraz inwestycjom związanym z zielenią miejską. Ujawniono kilka przypadków opóźnień w realizacji inwestycji oraz niedostatecznej komunikacji między wykonawcami a mieszkańcami. Na podstawie tych obserwacji powstał raport, który został przekazany władzom miasta.

2. Kontrola przetargów publicznych

Fundacja skontrolowała 18 przetargów publicznych, w tym dotyczących budowy dróg, remontów szkół oraz zakupu sprzętu komputerowego dla miejskich instytucji. W trzech przypadkach zgłoszono wątpliwości dotyczące zasadności wyboru wykonawców i przestrzegania zasad konkurencyjności. Te uwagi zostały przekazane odpowiednim organom kontrolnym, co doprowadziło do wprowadzenia zmian w procedurach przetargowych.

3. Zgłoszenia mieszkańców i interwencje obywatelskie

W ciągu roku Fundacja przyjęła 150 zgłoszeń od mieszkańców dotyczących m.in.:

• jakości wykonania miejskich inwestycji,
• braku transparentności w wydatkowaniu środków publicznych,
• problemów z dostępem do dokumentów publicznych.

W odpowiedzi na zgłoszenia podjęto 30 interwencji, które obejmowały m.in. zorganizowanie spotkań mediacyjnych z przedstawicielami urzędu oraz skierowanie zapytań publicznych na podstawie prawa dostępu do informacji publicznej.

4. Organizacja konsultacji społecznych

W 2019 roku Fundacja zorganizowała 8 spotkań konsultacyjnych z mieszkańcami. Kluczowe tematy obejmowały plany zagospodarowania przestrzennego, realizację budżetu obywatelskiego oraz planowane inwestycje drogowe. Dzięki aktywnemu uczestnictwu mieszkańców udało się wprowadzić zmiany w dwóch projektach zagospodarowania przestrzennego, które lepiej odpowiadają na potrzeby lokalnych społeczności.

5. Raporty z działań samorządu

W ciągu roku powstało 12 raportów dotyczących transparentności działań samorządu. Obejmowały one analizy pracy rady miejskiej, wyników głosowań, przejrzystości procesów decyzyjnych oraz dostępności informacji publicznej. Raporty te zostały udostępnione publicznie, zwiększając świadomość mieszkańców na temat funkcjonowania samorządu.

6. Promowanie wartości demokratycznych

Fundacja przeprowadziła dwie kampanie edukacyjne, mające na celu zwiększenie zaangażowania mieszkańców w życie publiczne. Kampanie te obejmowały warsztaty dla młodzieży na temat działania samorządu oraz spotkania informacyjne dotyczące praw obywatelskich, takich jak dostęp do informacji publicznej czy udział w konsultacjach społecznych.

Najważniejsze efekty działań w 2019 roku

• Zwiększenie transparentności procedur przetargowych – wprowadzenie zmian w 3 przetargach po zgłoszeniach Fundacji.
• Zwiększenie zaangażowania mieszkańców w procesy decyzyjne – wzrost liczby uczestników konsultacji społecznych o 20% w porównaniu z rokiem 2018.
• Poprawa jakości komunikacji między władzami miasta a mieszkańcami poprzez zorganizowanie 10 spotkań z udziałem społeczności lokalnej.
• Ujawnienie opóźnień i nieprawidłowości w realizacji projektów budżetu obywatelskiego, co wpłynęło na poprawę nadzoru nad ich realizacją.

Wyzwania na rok 2020

Na podstawie doświadczeń z 2019 roku Fundacja Symbioza planuje dalsze rozszerzenie swojej działalności strażniczej, w tym:

• Zwiększenie liczby konsultacji społecznych, zwłaszcza w obszarze dużych inwestycji infrastrukturalnych.
• Rozszerzenie monitoringu na nowe obszary, takie jak polityka środowiskowa miasta i efektywność energetyczna inwestycji.
• Zwiększenie liczby publikowanych raportów dotyczących pracy komisji rady miejskiej i sesji rady miasta.